Πώς επιδρά η μουσική στον εγκέφαλο των παιδιών με αυτισμό;
«Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος»
Φρήντριχ Νίτσε, Γερμανός φιλόσοφος
Κατά καιρούς έχει διατυπωθεί από πολλούς ειδικούς η ανάγκη της μουσικής στην ζωή των παιδιών με αυτισμό. Δεν είναι λίγες οι φορές που ειδικοί παιδαγωγοί χρησιμοποιούν την μουσικοθεραπεία στις συνεδρίες τους και παρατηρούν θετικές αλλαγές στις συμπεριφορές των παιδιών.
Πώς ακριβώς όμως λειτουργεί η μουσική στον εγκέφαλο ενός παιδιού με αυτισμό, προκαλώντας θετική επίδραση;
Σύμφωνα με μια απεικονιστική έρευνα, που δημοσιεύτηκε από το Εργαστήριο «International Laboratory for Brain, Music, and Sound Research» του Πανεπιστημίου του Montreal, η μουσική μπορεί να έχει άκρως ευεργετικά αποτελέσματα σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές. Από τα συμπεράσματα της έρευνας φάνηκε πως λειτουργεί γενικά η μουσική στις διασυνδέσεις των εγκεφαλικών νευρώνων και δικτύων και πως συμβάλλει ειδικότερα στην ενίσχυση της επικοινωνίας των παιδιών με αυτισμό μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον.
Στη μελέτη συμμετείχαν 51 παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές, ηλικίας από 6 έως 12 ετών εκ των οποίων το 84% αποτελούταν από αγόρια. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες που δέχτηκαν συγκεκριμένη παρέμβαση κατά τη διάρκεια 45λεπτων εβδομαδιαίων συνεδριών (για χρονικό διάστημα 8-12 εβδομάδων), με απώτερο στόχο την επικοινωνία και την αυτοέκφραση μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο.
Στην πρώτη ομάδα τα παιδιά παρακολούθησαν μια μουσική παρέμβαση (χρήση αυτοσχέδιων προσεγγίσεων μέσω τραγουδιού, μουσικών οργάνων και ρυθμικών στοιχείων).
Στην δεύτερη ομάδα υπήρξε αντίστοιχα μια προσαρμοσμένη συμπεριφορική παρέμβαση, με βάση κυρίως το παιχνίδι, χωρίς ωστόσο να υπάρχει μουσικό πλαίσιο.
Για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της κάθε παρέμβασης και στις δύο ομάδες χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία αξιολόγησης μέτρησης συμπεριφορών -Social Responsiveness Scale (SRS-II), οι Vineland Adaptive Behavior Scales (VABS-MB), η Beach Family Quality of Life Scale (FQoL)- ενώ τα παιδιά υποβλήθηκαν και σε μαγνητική τομογραφία πριν την έναρξη της έρευνας κι αφού αυτή ολοκληρώθηκε. Τα συμπεράσματα που βγήκαν ήταν εντυπωσιακά.
Τα παιδιά με αυτισμό της πρώτης ομάδας (μουσική παρέμβαση) παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά επικοινωνίας κι αυτοέκφρασης σε σχέση με τα παιδιά της δεύτερης ομάδας. Επιπλέον, παρατηρήθηκε στον εγκέφαλο των πρώτων παιδιών εμφανώς μικρότερη διασύνδεση στις οπτικές περιοχές, στις οποίες συνήθως εντοπίζονται υπέρ-συνδέσεις σε άτομα με αναπτυξιακές διαταραχές.
Από τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης φάνηκε η ευεργετική επίδραση της μουσικής στον εγκέφαλο των παιδιών με αυτισμό, με άμεσο αποτέλεσμα την βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων τους.
Η μουσική παρέμβαση μπορεί να εφαρμοστεί εύκολα και σε οποιοδήποτε χώρο, προσφέροντας θεαματικά αποτελέσματα στην εξέλιξη των παιδιών μας. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να «ντύσουμε» τις παρεμβάσεις μας με μουσική και να δούμε να ξετυλίγονται μπροστά μας τα ξεχωριστά συναισθήματα παιδιών μας.