Παιδιά με σύνδρομο Down: Σε ποιους τομείς της μνήμης παρουσιάζονται ελλείμματα

Το σύνδρομο Down ή αλλιώς Τρισωμία 21 περιγράφει μια χρωμοσωμική ανωμαλία, που περικλείει ένα σύνολο ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, τα οποία υπάρχουν εκ γενετής στα άτομα που την εμφανίζουν. Οι ιδιαιτερότητες αυτές αφορούν παρεκκλίσεις στη σωματική διάπλαση, τη νοητική ανάπτυξη και την ψυχοκοινωνική εξέλιξή των ατόμων.

Στα παιδιά με σύνδρομο Down εμφανίζεται συχνά αδυναμία στη μνήμη, κάτι που λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας στη μαθησιακή τους ικανότητα.

• Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Ebbinghaus η ικανότητα αποθήκευσης πληροφοριών στη βραχύχρονη μνήμη μας χαρακτηρίζεται από τον «μαγικό» αριθμό 7 + _ 2. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι είμαστε σε θέση να αποθηκεύουμε από 5 έως 9 «κομμάτια» πληροφοριών που έχουν κάποια σημασία. Έχουν διαμορφωθεί κι άλλες θεωρίες σε σχέση με το όριο του «μαγικού» αυτού αριθμού. Πάντως σε όλες τις έρευνες που έχουν γίνει ανά διαστήματα έχει φανεί ότι στα άτομα με σύνδρομο Down ο «μαγικός» αριθμός μειώνεται, δημιουργώντας ελλείμματα στη βραχύχρονη μνήμη.

• Τα άτομα με Down υστερούν επίσης στην ακουστική μνήμη. Δυσκολεύονται να ακούσουν, να επεξεργαστούν και να κατανοήσουν τα ηχητικά ερεθίσματα που λαμβάνουν από το περιβάλλον τους. Η εν λόγω δυσλειτουργία σχετίζεται άμεσα με τη συχνή εμφάνιση παθήσεων του ακουστικού συστήματος στα άτομα με σύνδρομο Down κατά τη νηπιακή ηλικία.

• Σε αντίθεση με τα παραπάνω, τα άτομα με Down παρουσιάζουν ικανοποιητική μακρόχρονη μνήμη. Είναι ικανά να ανακαλούν γεγονότα κι αναμνήσεις του παρελθόντος με σχετική ευκολία. Ακόμη, η οπτική τους μνήμη είναι πολύ καλή (Sue Buckley and Angela Byrne, 1995). Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά με Down μαθαίνουν καλύτερα οπτικά. Γενικά οι δεξιότητες τους της οπτικής επεξεργασίας και οπτικής μνήμης είναι πιο αναπτυγμένες σε σχέση με τις υπόλοιπες δεξιότητες.

Όταν ερχόμαστε σε επαφή με παιδιά με σύνδρομο Down είναι βασικό να γνωρίζουμε σε ποιους τύπους μνήμης υστερούν και σε ποιους όχι. Έχοντας ως αφετηρία τις ανεπτυγμένες δεξιότητες τους στην οπτική και μακροπρόθεσμη μνήμη, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα ολόκληρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που θα σταθεί ικανό να ενισχύσει τους υπόλοιπους τομείς, με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση ευρύτερων μαθησιακών δυσκολιών.

-Byrne, A, Buckley, S, MacDonald, J, and Bird, G. (1995) Investigating the literacy, language and memory skills of children with Down syndrome. Down Syndrome Research and Practice, 3(2), 53-58