Καταρρίπτοντας τα στερεότυπα: «Γενονός ή άποψη;»

Παρατηρείται πως πολλοί μαθητές δεν καταφέρνουν εύκολα να διαχωρίσουν τη διαφορά μεταξύ ενός γενονότος και μιας άποψης. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις συχνά μπερδεύονται με γεγονότα ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν μέρος μιας «μονοσήμαντης ιστορίας», όπως είχε επισημάνει η Chimamanda Ngozi Adichi.

Μια απλή δραστηριότητα που μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να μάθουν να διαχωρίζουν το γεγονός από την άποψη διαρκεί περίπου 50 λεπτά και αυτό που θα χρειαστεί είναι ένα σετ από κάρτες «γεγονότων» ή «απόψεων».

Κάρτες

Προετοιμάζουμε τη δραστηριότητα, δημιουργώντας σετ με κάρτες «γεγονότων» και «απόψεων», γράφοντας μία πρόταση σε κάθε κάρτα. Παρατίθενται μερικές προτάσεις:

· Τα κορίτσια είναι πιο έξυπνα από τα αγόρια.

· Μερικά αγόρια είναι καλά στον αθλητισμό.

· Μόνο τα κορίτσια μπορούν να παίζουν με κούκλες.

· Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας.

· Ο κόσμος είναι καλύτερος τώρα απ' ότι ήταν πριν από 100 χρόνια.

· Οι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων λυπούνται τον εαυτό τους.

· Ο Νείλος είναι ο μακρύτερος ποταμός στον κόσμο.

· Οι γυναίκες κάνουν καλύτερους δασκάλους από τους άνδρες.

· Οι περισσότεροι άνθρωποι στην Αφρική ζουν σε αστικές περιοχές.

· Οι άστεγοι είναι τεμπέληδες.

· Στην Ισπανία, ο ήλιος ανατέλλει κάθε μέρα.

· Αυτό είναι το καλύτερο σχολείο σε ολόκληρη την πόλη.

· Η Κίνα είναι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο.

Η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ γεγονότος και γνώμης είναι κρίσιμη για την ικανότητά μας να εξετάζουμε τις αντιδράσεις μας σε γεγονότα και ανθρώπους. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις βασίζονται συχνά σε απόψεις που γίνονται αντιληπτές ως γεγονότα.

Διαδικασία

Γράφουμε τρία παραδείγματα γεγονότων στη μία πλευρά του πίνακα και τρία παραδείγματα απόψεων στην άλλη πλευρά του πίνακα.

Παραδείγματα γεγονότων:

· Ο Γιώργος έχει μπλε μάτια.

· Αυτό το δωμάτιο έχει μία πόρτα.

· Το κουδούνι του σχολείου χτυπάει στις 8:15.

Παραδείγματα απόψεων:

· Αυτό το δωμάτιο είναι πολύ ζεστό.

· Το μάθημα των μαθηματικών είναι βαρετό.

· Τα καλύτερα αυτοκίνητα κατασκευάζονται στη Γερμανία.

1. Ζητάμε από τους μαθητές να προσδιορίσουν τις δηλώσεις γεγονότων και τις δηλώσεις απόψεων. Στη συνέχεια, ζητάμε από τους συμμετέχοντες να συνεργαστούν για να βρουν ορισμούς για τις λέξεις "γεγονός" και "άποψη" (χρησιμοποιούν ένα λεξικό εάν χρειάζεται).

2. Χωρίζουμε τους μαθητές σε μικρές ομάδες των τεσσάρων έως πέντε ατόμων η καθεμία. Δίνουμε σε κάθε ομάδα ένα σύνολο καρτών «γεγονότων» ή «απόψεων». Ζητάμε από ένα άτομο σε κάθε ομάδα να «μοιράσει» τις κάρτες στα μέλη της ομάδας μέχρι να μοιραστούν όλες οι κάρτες.

3. Δίνουμε οδηγίες σε κάθε μικρή ομάδα να χωρίσει τον χώρο εργασίας της σε τρεις τομείς, ο ένας με την ένδειξη "Γεγονότα", ο άλλος "Απόψεις" και ο τρίτος "Χρειαζόμαστε περισσότερες πληροφορίες". Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να συνεργαστούν για να τοποθετήσουν τις δηλώσεις στις κατάλληλες κατηγορίες, σύμφωνα με τους ορισμούς που συμφώνησαν νωρίτερα.

4. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να εξετάσουν τις δηλώσεις στην κατηγορία "Χρειάζομαι περισσότερες πληροφορίες" και να συνεργαστούν για να εντοπίσουν πηγές πληροφοριών που θα αποδείκνυαν ή θα διέψευδαν τις δηλώσεις.

Συζήτηση

Όταν οι μικρές ομάδες ολοκληρώσουν την εργασία τους, συγκεντρώνουμε ολόκληρη την ομάδα για να συζητήσουμε τη διαδικασία. Χρησιμοποιούμε τις παρακάτω ερωτήσεις για να ελέγξουμε ότι οι μαθητές κατανοούν τη διαφορά μεταξύ γεγονότος και άποψης.

• Πώς μπορεί κάποιος να καταλάβει αν κάτι είναι γεγονός ή άποψη;

• Τι είναι αυτό που καθιστά δύσκολη την απόφαση αν κάτι είναι γεγονός ή άποψη;

• Όταν εργαζόσασταν σε μικρές ομάδες, όλοι συμφωνούσαν ποιες δηλώσεις ήταν πραγματικότητα και ποιες απόψεις; Θα μπορούσε οποιαδήποτε από τις δηλώσεις άποψης να θεωρηθεί γεγονός εάν είχαμε περισσότερες πληροφορίες ή εάν οι δηλώσεις ήταν πιο συγκεκριμένες;

• Αν δεν είστε σίγουροι αν κάτι είναι γεγονός, τι μπορείτε να κάνετε;

• Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν κάτι είναι γεγονός ή άποψη;