Κακοποίηση παιδιών & μαθησιακές δυσκολίες
Όταν ένα παιδί υφίσταται κακοποίηση είτε σωματική είτε ψυχολογική παρατηρείται μείωση στη σχολική του απόδοση και συχνά παρουσιάζονται μαθησιακές δυσκολίες.
Με αφορμή την σημερινή ημέρα που έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα κατά της Επιθετικότητας εναντίον των Παιδιών από το 1983, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, θα αναφερθούμε στις μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί που του ασκείται βία και οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν ένα βασικό σημάδι αναγνώρισης της κακοποίησης.
Αρκετές φορές οι εκπαιδευτικοί παρατηρούν την ξαφνική εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών που δεν οφείλονται σε οργανικά ή παθολογικά αίτια. Η πιο συχνή μαθησιακή δυσκολία που παρουσιάζεται σε περιπτώσεις κακοποίησης είναι η έλλειψη συγκέντρωσης και η αδυναμία μνήμης, εφόσον το κακοποιημένο παιδί έχει απορροφηθεί από τις αρνητικές καταστάσεις που βιώνει και ο νους του τρέχει διαρκώς σε αυτές είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να εστιάσει σε οτιδήποτε άλλο ή να θυμηθεί και να ανακαλέσει πληροφορίες που νιώθει ότι δεν το ενδιαφέρουν. Βέβαια εξίσου πιθανό είναι να εμφανιστούν και οι υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες, όπως είναι η δυσλεξία, η δυσαρηθμισία κ.α. Το παιδί που υφίσταται κακοποίηση όπως είναι αναμενόμενο δυσκολεύεται γενικά να ανταποκριθεί στις σχολικές απαιτήσεις.
Οι παραπάνω μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν στην ουσία συμπτώματα και μόνο μέσα από τη συστηματική παρακολούθηση τους μπορούν να εξακριβωθούν και να θεωρηθούν σαφή στοιχεία-ενδείξεις κακοποίησης.
Είναι χρήσιμο να έχουμε στο νου μας ότι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να τίθεται ζήτημα κακοποίησης όταν οι μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται ξαφνικά και συνοδεύονται από απότομη αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού. Ένα ακόμη σημάδι είναι ότι τα παιδιά που είναι θύματα κακοποίησης φαίνονται συνεχώς ανήσυχα, σαν να φοβούνται ότι πρόκειται να συμβεί κάτι κακό, και ότι έρχονται στο σχολείο νωρίτερα και αποχωρούν αργότερα – φαίνεται ότι δεν θέλουν να επιστρέψουν στο σπίτι.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να δίνουν έμφαση στο οποιαδήποτε δείγμα μείωσης της σχολικής απόδοσης εμφανίζεται στα παιδιά και να αναζητούν την συναισθηματική κατάσταση τους πίσω από αυτήν, πριν σκεφτούν ότι πρόκειται για μια απλή, συνηθισμένη μαθησιακή δυσκολία και προβούν σε εκπαιδευτική παρέμβαση. Το κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η συστηματική παρακολούθηση του παιδιού και η προσέγγιση του, με τρόπο που θα του αποπνεύσει εμπιστοσύνη και ασφάλεια.
Να θυμάστε: Όταν υπάρχει υποψία κακοποίησης, προτεραιότητα έχει ο συναισθηματικός κόσμος του παιδιού κι όχι η επίδοση του.